စနေနေ့က ကဘူးလ်မြို့မှာ တာလီဘန်အစိုးရရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနဲ့ အမေရိကန် အထူးသံတမန်တွေ တွေ့ဆုံပြီး နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်ရေး၊ အကျဉ်းသားကိစ္စတွေနဲ့ စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီတွေ့ဆုံမှုဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံသားတစ်ဦးကို တာလီဘန်က ပြန်လွှတ်ပေးပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ပြီး၊ နှစ်ဖက်ကြားက တင်းမာမှုတွေကြားက ဆက်ဆံရေးတိုးတက်လာနိုင်တဲ့ အလားအလာကို ပြသနေပါတယ်။

သတင်းအပြည့်အစုံ (Full Story)

တာလီဘန်ရဲ့ ယာယီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အမီရ် ခန် မူတာကီ (Amir Khan Muttaqi) ဟာ အမေရိကန်ရဲ့ ဓားစာခံဆိုင်ရာ အထူးသံတမန် အဒမ် ဘိုးလား (Adam Boehler) နဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်ဆိုင်ရာ အထူးသံတမန်ဟောင်း ဇာလ်မေး ခါလီလ်ဇတ် (Zalmay Khalilzad) တို့နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တယ်လို့ တာလီဘန်က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

ဒီတွေ့ဆုံမှုမှာ အောက်ပါအကြောင်းအရာတွေကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်လို့ သိရပါတယ်-

  • နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ပုံမှန်ဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ရေး
  • အကျဉ်းသားများ လဲလှယ်ရေးနှင့် လွတ်မြောက်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ
  • အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အခွင့်အလမ်းများ
  • မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော ငလျင်ဘေးအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီများ

ဒီတွေ့ဆုံမှုဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ဂျော့ချ် ဂလက်ဇ်မန်း (George Glezmann) ကို တာလီဘန်က ပြန်လွှတ်ပေးပြီးနောက်နဲ့၊ သမ္မတထရမ့်က အာဖဂန်နိုင်ငံသားတွေကို အမေရိကန်ဝင်ရောက်ခွင့် ပိတ်ပင်တဲ့အပေါ် တာလီဘန်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်နေချိန်မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ ။ နှစ်ဖက်စလုံးက အနာဂတ်မှာ ဆက်လက်ဆွေးနွေးဖို့ သဘောတူခဲ့ကြကြောင်း တာလီဘန်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ အိမ်ဖြူတော်ဘက်ကတော့ ဒီတွေ့ဆုံမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်တစ်စုံတစ်ရာ မလုပ်သေးပါဘူး။

ဒီသတင်းက ဘာကြောင့် အရေးကြီးတာလဲ (Why This Story Matters)

ဒီတွေ့ဆုံမှုဟာ အသိအမှတ်မပြုသေးတဲ့ တာလီဘန်အစိုးရနဲ့ အမေရိကန်ကြားက တရားဝင်မဟုတ်ပေမယ့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေ ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြသနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အကျဉ်းသားလဲလှယ်ရေးလို လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ကိစ္စတွေကနေတစ်ဆင့် နှစ်ဖက်ကြား ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ပြီး ပိုကျယ်ပြန့်တဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး ဆွေးနွေးမှုတွေဆီ ဦးတည်သွားနိုင်တဲ့ အလားအလာကို ဖွင့်ပေးလိုက်တာပါ။ ဒါဟာ အထီးကျန်ဖြစ်နေတဲ့ တာလီဘန်အစိုးရအတွက် နိုင်ငံတကာနဲ့ ပြန်လည်ချိတ်ဆက်နိုင်ဖို့ အရေးပါတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

ခြုံငုံသုံးသပ်ချက် (The Big Picture)

ဒီဆွေးနွေးပွဲဟာ အမေရိကန်က အာဖဂန်နစ္စတန်ကနေ ရုတ်တရက်ထွက်ခွာသွားပြီးနောက်ပိုင်း နှစ်နိုင်ငံကြားက ရှုပ်ထွေးတဲ့ ဆက်ဆံရေးရဲ့ အပိုင်းအစတစ်ခုပါပဲ။ အမေရိကန်အတွက်ကတော့ ဓားစာခံကိစ္စတွေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးက ဦးစားပေးဖြစ်နေချိန်မှာ၊ တာလီဘန်အတွက်ကတော့ နိုင်ငံတကာရဲ့ အသိအမှတ်ပြုမှုရရှိရေးနဲ့ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုတွေ ဖြေလျှော့ပေးဖို့က အဓိကရည်မှန်းချက် ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီလို အလွတ်သဘောတွေ့ဆုံမှုတွေဟာ အနာဂတ်မှာ တရားဝင် သံတမန်ဆက်ဆံရေးတွေ ပြန်လည်စတင်နိုင်ရေးအတွက် အရေးပါတဲ့ ခြေလှမ်းတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပေမယ့်၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးလို အခြေခံကျတဲ့ ကိစ္စတွေမှာ တာလီဘန်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေအပေါ် မူတည်ပြီး အများကြီး စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကိုးကားချက်များ (References)