ထိုင်းမှာ ဆေးခြောက် ပြန်တရားမဝင်တော့ဘူးလား?

ထိုင်းနိုင်ငံသည် အာရှတွင် ဆေးခြောက်ကို ရာဇ၀တ်မှုအဖြစ်မှ ပထမဆုံး ပယ်ဖျက်သည့်နိုင်ငံ ဖြစ်လာပြီး သုံးနှစ်အကြာတွင် အစိုးရက ဆေးခြောက်ကို ဆေးဘက်ဆိုင်ရာနှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ရည်ရွယ်ချက်များအတွက်သာ ကန့်သတ်သုံးစွဲရန် စည်းမျဉ်းအသစ်များကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။ ဤအပြောင်းအလဲသည် ယခင် လွတ်လပ်သော မူဝါဒမှ ကြီးမားသော နောက်ပြန်ကွေ့တစ်ခုဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ ဆေးခြောက်ဆိုင်များနှင့် ကဖေးများအပေါ် သက်ရောက်မှု ကြီးမားစွာ ရှိလာမည် ဖြစ်သည်။

အဓိက စည်းမျဉ်းအသစ်များ

ထိုင်းကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်သည့် စည်းမျဉ်းအသစ်များအရ ဆေးခြောက်ကို ထိန်းချုပ်ထားသော ဆေးဖက်ဝင်အပင်အဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်သည်။ အဓိက အချက်များမှာ-

• ဆရာဝန်ဆေးညွှန်းစာ လိုအပ်ချက်: ဆေးခြောက်ဝယ်ယူလိုသူတိုင်း၊ ပြည်တွင်းနေထိုင်သူဖြစ်စေ၊ ခရီးသွားဖြစ်စေ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ သို့မဟုတ် မိမိတို့နိုင်ငံမှ ဆရာဝန်၏ ဆေးညွှန်းစာလိုအပ်မည် ဖြစ်သည်။
• ရောင်းချခြင်းအပေါ် ကန့်သတ်ချက်များ: လိုင်စင်ရ ဆေးခြောက်ဆိုင်များသည် ဆေးညွှန်းစာပါသော ဖောက်သည်များကိုသာ ရောင်းချခွင့်ရှိပြီး အရောင်းအဝယ်မှတ်တမ်းများကို အသေးစိတ် ထိန်းသိမ်းထားရမည်။ အလိုအလျောက်ရောင်းချသည့်စက်များ (vending machines) သို့မဟုတ် အွန်လိုင်းမှ ရောင်းချခြင်းကို တားမြစ်ထားသည်။
• ကြော်ငြာခြင်းကို တားမြစ်ခြင်း: စီးပွားဖြစ် ကြော်ငြာအားလုံးကို တားမြစ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ခရီးသွားဧည့်သည်များအား ဆွဲဆောင်သည့် ဆိုင်းဘုတ်ကြီးများနှင့် ကြော်ငြာများ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားနိုင်သည်။
• ပြစ်ဒဏ်များ: စည်းမျဉ်းချိုးဖောက်ပါက ထောင်ဒဏ် တစ်နှစ်အထိ သို့မဟုတ် ဘတ် ၂၀,၀၀၀ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၂၀ ခန့်) ဒဏ်ငွေ ချမှတ်နိုင်သည်။ အစိုးရအနေဖြင့် ပိုမိုပြင်းထန်သော ပြစ်ဒဏ်များအတွက် ဥပဒေကြမ်းကို တင်သွင်းရန် စီစဉ်နေသည်။

"ဒါကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း နားလည်ရမယ်- ဆေးခြောက်ကို ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအတွက်ပဲ ခွင့်ပြုတာပါ" ဟု ထိုင်းကျန်းမာရေးဝန်ကြီး Somsak Thepsutin က ပြောကြားခဲ့သည်။

စည်းမျဉ်းများ ပြောင်းလဲရခြင်းအကြောင်းအရင်း

၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ဆေးခြောက်ကို ရာဇ၀တ်မှုအဖြစ်မှ ပယ်ဖျက်ခဲ့ပြီးနောက် စနစ်တကျ ထိန်းညှိပေးမည့် ဥပဒေများ မရှိခဲ့သောကြောင့် အပန်းဖြေသုံးစွဲမှုမှာ အထိန်းအကွပ်မဲ့ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ယင်းကြောင့် လူငယ်များအကြား ဆေးခြောက်သုံးစွဲမှုနှင့် စွဲလမ်းမှုများ တိုးလာခြင်း၊ လူမှုရေးပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊ နှင့် တရားမဝင် မှောင်ခိုတင်ပို့မှုများ မြင့်တက်လာခြင်း စသည့် ပြဿနာများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဤစည်းမျဉ်းသစ်များသည် ထိုဥပဒေဆိုင်ရာ လစ်ဟာမှုကို ဖြည့်ဆည်းပြီး အလွဲသုံးစားလုပ်မှုများကို တားဆီးရန်ဖြစ်ကြောင်း အစိုးရက ဆိုသည်။

လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ပြည်သူများ၏ တုံ့ပြန်မှု

ဤစည်းမျဉ်းအပြောင်းအလဲကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ လိုင်စင်ရ ဆေးခြောက်ဆိုင်ပေါင်း ၁၈,၀၀၀ ကျော်သည် လုပ်ငန်းလည်ပတ်ပုံကို ပြောင်းလဲရန် သို့မဟုတ် ပိတ်သိမ်းရမည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ဆေးခြောက်လုပ်ငန်းရှင်အချို့က ဥပဒေများ၏ မရှင်းလင်းမှုကြောင့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ရှိနေကြောင်း ပြောကြားသည်။ ဆေးခြောက်ဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးဖြစ်သူ Ake Khattiyadamrong က ဆရာဝန်ဆေးညွှန်းစာ လိုအပ်ချက်သည် အပန်းဖြေသုံးစွဲမှုကို ရပ်တန့်နိုင်မည်မဟုတ်ဘဲ ဆေးညွှန်းစာများကို ငွေဖြင့် ဝယ်ယူနိုင်သောကြောင့် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုကိုသာ အားပေးရာရောက်နိုင်သည်ဟု သုံးသပ်သည်။

ဆေးခြောက်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Kitty Chopaka ကလည်း လက်ရှိတည်ရှိနေသော ဥပဒေများကို တင်းကျပ်စွာ အရေးယူလိုက်နာလျှင် ယခုကဲ့သို့ ပြဿနာများ ဖြစ်လာစရာအကြောင်းမရှိဟု ဆိုသည်။

ထိုင်းအစိုးရကမူ ခရီးသွားများကို ကြိုဆိုသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံကို အပန်းဖြေဆေးခြောက်သုံးစွဲရာ နေရာတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ခြင်းမခံလိုကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ပြောကြားထားသည်။ ဤစည်းမျဉ်းများသည် ပထမအဆင့်သာဖြစ်ပြီး ဆေးခြောက်ကို မူးယစ်ဆေးဝါးအဖြစ် ပြန်လည်သတ်မှတ်ရန်အထိ ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးက ပြောဆိုထားသည်။